Seria i numer dowodu – co oznaczają i gdzie się znajdują?

Dowód osobisty to najważniejszy dokument, który służy do potwierdza tożsamości, zakresu danych osobowych oraz polskiego obywatelstwa. O pokazanie dowodu osobistego, możemy zostać poproszeni w różnych sytuacjach, jak np. podczas zaciągania pożyczki bądź kredytu, na poczcie przy odbiorze przesyłki, a także w sklepie podczas kupowania napojów zawierających alkohol. Dowodu osobistego możemy używać na terenie Unii Europejskiej jako zamiennika paszportu. Pozwala on na wyjazd za granicę do krajów, które honorują dowód osobisty, jako dokument podróży oraz do krajów strefy Schengen.

Tworzenie i wydawanie dowodu tożsamości

Nowy dowód osobisty jest gotowy do odebrania po 30 dniach od złożenia wniosku i wypełnienia wszelkich wymaganych dokumentów. Jest on przygotowywany przez Centrum Personalizacji Dokumentów w Warszawie. Do odpowiedniego urzędu gminy zostaje dostarczony przez policję. Aby otrzymać dowód osobisty, należy wypełnić odpowiedni wniosek, do którego dołącza się aktualną fotografię. Gotowość naszego dowodu można sprawdzić na stronie gov.pl Usługa tworzenia oraz wydawania dowodu osobistego jest bezpłatna. W szczególnych przypadkach możliwe jest złożenie w urzędzie dokumentu o pełnomocnictwo, zezwalające na odbiór dowodu przez osoby trzecie. 

Kto powinien posiadać dowód osobisty?

Dowód tożsamości musi posiadać każda osoba pełnoletnia, mieszkająca na terytorium Polski. Jeżeli chodzi o osoby małoletnie, jest dopuszczalne wyrobienie im dowodu tożsamości, np. do celów przemieszczania się za granicę, do krajów, w których nie jest wymagane posiadanie paszportu.

Jakie dane znajdują się na dowodzie osobistym?

Dane umieszczone na dowodzie tożsamości to:

• imię (imiona),
• nazwisko,
• nazwisko rodowe,
• imiona obojga rodziców,
• data urodzenia,
• miejsce urodzenia,
• płeć,
• numer PESEL,
• obywatelstwo.

Dowód może zawierać także dane dodatkowe takie jak kolor, oczu, wzrost, znaki szczególne oraz wzór podpisu.

Oprócz tych danych, na dowodzie po lewej stronie znajduje się, czarno-białe zdjęcie twarzy posiadacza dowodu. Z tyłu dokumentu znaleźć można również serię, numer dowodu, datę jego wydania oraz informację o organie wydającym dokument.

Na co pozwala i co zawiera e-dowód?

Od marca 2019 roku, wydawane są nowoczesne wzory dowodów, posiadające dodatkową warstwę elektroniczną, w której zapisane są biometryczne informacje dotyczące właściciela. Jest to: seria i numer dowodu, data wydania, data ważności, osoba wydająca oraz numer CAN. Powstałe w ten sposób, tzw. e-dowody znacznie ułatwiają załatwianie spraw urzędowych, dzięki temu, że większość z nich można załatwić drogą elektroniczną, bez konieczności wizyty w urzędzie.

Do czego może posłużyć e-dowód:

• logowanie się do administracji publicznej np. ePUAP,
• elektroniczne podpisywane dokumentów,
• elektroniczne podpisywanie się podczas korzystania z usług online,
• korzystanie z automatycznych bramek granicznych.

Certyfikaty w e-dowodzie

E-dowody posiadają 4 certyfikaty, wydawane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Są one ważne tak długo, jak długo ważny jest e-dowód.

• Certyfikat pozwalający uwierzytelnić się w usługach online. Może go posiadać osoba, która ukończyła 13 rok życia bądź jest częściowo ubezwłasnowolniona.
• Certyfikat pozwalający podpisać elektronicznie dokumenty podpisem osobistym. Może go posiadać każda osoba pełnoletnia lub taka która ukończyła 13 rok życia (korzystać jednak z tego certyfikatu może jedynie osoba dorosła -rodzic).
• Dokument w postaci certyfikatu potwierdzenia obecności. Jest on dostępny w każdym e-dowodzie. Nie potrzeba do niego żadnego kodu PIN.
• Certyfikat kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Istnieje możliwość zakupu u dostawy komercyjnego i umieszczenie go w e-dowodzie. Certyfikat ten będzie ważny nawet w chwili, gdy e-dowód zostanie unieważniony.

Czym jest seria i numer dowodu osobistego?

Omawiając części składowe dowodu, należy zwrócić uwagę także na jego numer i serię. Jest to ciąg alfanumeryczny (liczbowo-literowy), na podstawie którego można ustalić poprawność dowodu. Seria dowodu tożsamości składa się z trzech liter natomiast jego numer z sześciu cyfr. Każdy z tych znaków, znajdujących się w tym ciągu, ma swoje określone znaczenie. Za każdą z liter kryje się konkretna cyfra.

A oznacza 10, B to 11, C – 12. Ostania litera, czyli Z ma przypisany numer 35.  Wszystkie litery mają także przypisaną wagę. Pierwsza posiada wagę 7, druga 3 a ostatnia 1. Wszystkie te składowe wykorzystuje się po to, aby odpowiednie organy mogły na ich podstawie sprawdzić poprawność dowodu tożsamości.

Serię oraz numer dowodu mnoży się przez odpowiadające im wagi, a zsumowane iloczyny dzieli przez 10. Jeśli wynik będzie liczbą całą to znaczy, że dokument nie jest podrobiony. Jest to szczególnie ważne między innymi dla firm pożyczkowych, podczas podpisywania umowy oraz wszelkich innych przetwarzania danych.

Gdzie znajduje się seria i numer dokumentu tożsamości?

Numer i seria podane są w prawym, górnym rogu. Najpierw zapisana jest seria a później numer. Tuż pod podana jest data wydania dokumentu oraz termin jego ważności, którego należy pilnować. Po przekroczeniu tego terminu, dowód staje się nieważny i nie wolno się nim posługiwać. U góry w lewym górnym rogu znajduje się, numer PESEL, obywatelstwo, miejsce urodzenia i organ wydający dokument. Od roku 2015 na dowodach nie jest podany adres, ale wciąż panuje obowiązek meldunkowy. Pomimo co raz to nowszej weryfikacji danych, chociażby podczas podpisywania umowy pożyczkowej, wciąż potrzeba weryfikacji danych, poprzez podanie numeru oraz serii dowodu. Dlatego ważne jest, aby umieć zlokalizować te dane na dokumencie.

Ochrona danych osobowych

Wejście w posiadanie naszych danych osobowych, przez osoby nieupoważnione, może źle się skończyć. Taka osoba może wyłudzić na nas pożyczkę lub kredyt. Dlatego zgubienie dowodu tożsamości należy jak najszybciej zgłosić odpowiednim organom. Zgłoszenia o utracie dowodu można dokonać przez Internet (poprzez profil zaufany eGO), bezpośrednio w urzędzie, a jeśli znajdujemy się za granicą, taki wniosek możemy złożyć w konsulacie danego kraju. Nie tylko zgubienie dowodu może grozić zgubnymi konsekwencjami. Aby do tego nie dopuścić, należy przestrzegać kilku zasad:

• przetrzymywać dowód w bezpiecznym i niewidocznym miejscu,
• nie udostępniać danych osobowych osobom trzecim, jeżeli nie jest to wymagane,
• stare i nieaktualne dokumenty należy zniszczyć, aby niemożliwe stało się odczytanie z nich danych,
• podczas podpisywania jakiejkolwiek umowy, sprawdzić, czy zakres danych, które podajemy nie jest podejrzany.

Ochrona danych osobowych w internecie

Ważne jest również, aby swoje dane chronić podczas korzystania z internetu. Na co warto zwrócić szczególną uwagę?

• wybierać znane i bezpieczne sklepy internetowe,
• dokonywać płatności przez certyfikowanych pośredników,
• nie otwierać mejli nieznanego pochodzenia,
• nie klikać w podejrzane linki,
• w żadnym wypadku nie zezwalać na zapamiętywanie hasła przez przeglądarkę,
• nie podawać loginów i haseł osobom trzecim (zasada ograniczonego zaufania),
• wylogować się z bankowości elektronicznej, po skończonej transakcji,
• nie kopiować numeru rachunkowego i zawsze go sprawdzać,
• używać programów antywirusowych.

Ważność dowodu osobistego

Dowody osobiste oraz e-dowody wydane po 2 sierpnia 2021 r.

• do 3 sierpnia 2031 r. dla osób od 5 roku życia,
• na 5 lat dla osób do 5 roku życia.

Dowody osobiste oraz e-dowody wydane od 4 marca 2019 r. do 1 sierpnia 2021 r.

• na 10 lat dla osób w wieku od 5 lat,
• na 5 lat dla osób w wieku do 5 lat.

Dowody osobiste wydane od 1 marca 2015 r. do 3 marca 2019 r.

• na 10 lat dla osób w wieku od 5 lat,
• na 5 lat dla osób w wieku do 5 lat.

Dowody osobiste wydane od 1 stycznia 2001 r. do 28 lutego 2015 r.

• na 10 lat dla osób pełnoletnich,
• na 5 lat, dla osób które w dniu składania wniosku nie miały ukończonych 18 lat,
• bezterminowo dla osób, które miały 65 lat (od 1 marca 2015 dowody ważne bezterminowo nie są już wydawane).

Umowy przy których istnieje obowiązek okazania dowodu tożsamości

Istnieje wiele podmiotów, które żądają okazania dowodu tożsamości, bądź przesłania jego skanu. Najczęściej są to podmioty na które został nałożony obowiązek weryfikowania danych klienta, przez Parlament Europejski i Rady UE. Na mocy powstałej dyrektywy, tak zwanej AML – Anti Money Laundering, której zadaniem jest ochrona danych konsumentów i przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy, wiele z podmiotów ma obowiązek ustalania prawdziwości danych osobowych klientów i przetwarzania danych. Poniżej znajduje się lista podmiotów z którymi najczęściej ma się do czynienia:

• banki,
• SKOK-i,
• biura maklerskie,
• firmy pożyczkowe,
• bukmacherzy,
• fundusze inwestycyjne,
• pośrednicy ubezpieczeniowi,
• towarzystwa ubezpieczeniowe,
• giełdy,
• instytucje zajmujące się obrotem kryptowalut.

Oczywiście również w tym przypadku należy być uważnym i mieć świadomość, że nie do wszystkich operacji w danym miejscu np. banku, trzeba przekazywać skan dowodu. Przykładowo, do założenia lokaty bądź konta w oddziale, wystarczy okazanie dowodu.

Podsumowanie

Dowód osobisty to bardzo ważny i cenny dokument, który należy odpowiednio użytkować, chronić przed jego utratą oraz ujawnieniem danych które zawiera. Podawanie numeru i serii dowodu, PESEL oraz wszelkich innych danych określających naszą tożsamość powinno odbywać się za naszą zgodą i tylko w placówkach, które rzeczywiście do funkcjonowania na naszą korzyść, potrzebują oraz mają prawo do przetwarzania danych.

O ochronę naszych danych osobowych, należy dbać również w sieci. Korzystanie z zaufanych stron, używanie trybu bezpiecznego podczas logowania się do bankowości elektronicznej, unikanie podejrzanych linków jest podstawą do ochrony swojej tożsamości i niedopuszczenia do wykorzystania danych osobowych przez nieupoważnione osoby.